Het waarom van de Spiegelwaal

De Spiegelwaal is aangelegd uit pure noodzaak. Door klimaatveranderingen neemt de hoeveelheid water in de grote rivieren toe met overstromingen als gevolg.

Rivieren hebben ons land gevormd maar in dat proces is er eeuwenlang veel geleden. Zo verzwolg de rivier in 1799 hier vlak bij Lent, het dorpje Doornik. Ook overstromingen als die van 1784, 1809, 1820 en 1824 brachten in het hele rivierengebied, van Kleef tot aan Gorkum verwoestingen en leed met zich mee. Huizen en kerken, hele dorpjes soms verdwenen, mensen verdronken of raakten alles wat ze hadden kwijt.

Wat vaak restte was een kolk, een wiel en een dun laagje  vruchtbare klei met daarin duizenden overblijfselen van wat een bloeiende gemeenschap was. Het zijn het landschap, de weilanden, kolken en wielen waar we nu van genieten omdat ze ons land, ook deze streek hier, zo mooi en interessant maken.

De loop van de Waal veranderde steeds. In de Romeinse tijd bijvoorbeeld stroomde ze langs de stuwwal van Nijmegen, nu stroomt ze met een bijna haakse bocht vlak voor Nijmegen. Een flessenhals, waar het water opstuwde en de gebieden bovenstrooms onder water kwamen te staan. Nog in 1995 dreigde een watersnood hele dorpen in net Rivierengebied onder water te zetten (zie hiernaast/ op mobiel onderaan de pagina)

De nevengeul lost deze problemen bovenstrooms op door een maximale waterstandverlaging van rond de 34 cm.

Als het gaat om de eigen veiligheid heeft Nijmegen meer aan de maatregelen die verder benedenstrooms zijn getroffen, zoals het weghalen van kribben en de aanleg van een nevengeul bij Deest/ Afferden. Zo gezien heeft de stad een offer gebracht voor een groter doel: de waterveiligheid van het rivierengebied. Maar ze heeft er veel voor teruggekregen in de vorm van een stadspark met prachtige  natuur en recreatiemogelijkheden.

Extra: Een infographic (2017) met het effect van de werkzaamheden vind je hiernaast / onderaan bij mobiel

De Spiegelwaal: ook een les in stedenbouwkundige plan- en besluitvorming

Met dank aan Rob Jaspers (@jasparov) zijn bijdrage aan de Dag van de Stad (digitaal dit keer) 2020:

 

 

Hoogwater, natuur en natuurontwikkeling: artikel van ARK natuurontwikkeling

.. en Weerplaza, hoogwater met focus op weer en klimaat